Edith Schippers is een pragmatische vrouw met een missie. Onze minister van Volksgezondheid wil dat patiënten eenvoudig digitaal toegang hebben tot hun medische gegevens. Ze trekt 105 miljoen euro uit om die missie te vervullen. Ziekenhuizen horen in december hoe die financiële impuls er precies uitziet en wat ze daarvoor moeten doen. Ik ben benieuwd hoe hoog Schippers de lat durft te leggen. Laat ze ziekenhuizen direct een reuzenstap zetten of bouwt ze een tussenstap in?
Schippers kondigde de eHealth-miljoenensubsidie in oktober aan. De komende 3 jaar steunt ze het Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt & Professional (VIPP) jaarlijks met 35 miljoen euro. Ziekenhuizen komen voor deze subsidie in aanmerking wanneer ze in 2018 alle patiënten digitaal inzage bieden in hun gegevens én als ze dit in 2020 op gestandaardiseerde wijze doen. De precieze invulling van de regeling volgt nog voor de jaarwisseling. De hamvraag is nu hoe ambitieus de minister de digitale EPD-inzage gaat definiëren.
Technologie per direct beschikbaar
De technologie om patiënten digitaal inzicht te geven in hun medische gegevens is al beschikbaar. Sterker nog: meerdere ziekenhuizen doen dit al met ons EPD HiX. De manier waarop ziekenhuizen hun EPD openstellen, verschilt echter enorm. Sommige tonen alleen de uitslagen, andere ook de correspondentie, het medicatie-overzicht, consult- en behandelverslagen. Daarbij toont ziekenhuis A uitslagen realtime waardoor patiënten een uitslag soms nog eerder zien dan hun behandelaar, terwijl ziekenhuis B terughoudender is en een vertraging inbouwt zodat uitslagen eerst mondeling kunnen worden toegelicht.
Internationale koploper
UMC Utrecht oogst internationaal lof met de wijze waarop het zijn EPD openstelt. Al anderhalf jaar kan elke UMCU-patiënt online zijn medisch dossier inzien, een eConsult aanvragen, uitslagen van onderzoeken bekijken en herhaalrecepten aanvragen. Het ziekenhuis doet dat als enige realtime, dus zonder vertraging. Het is een publiek geheim dat minister Schippers groot fan is van de Utrechtse aanpak en ik ben ervan overtuigd dat ze ernaar streeft dat heel Nederland dit voorbeeld volgt. De subsidieregeling gaat daarbij helpen.
Meer dan een technisch kunstje
Zijn de overheidsmiljoenen wel nodig als de technologie al beschikbaar is? Ik denk het wel, want het meeste geld gaat zitten in het realiseren van de juiste randvoorwaarden om die techniek succesvol in te zetten. Het gaat om veel meer dan software om gegevens online inzichtelijk te maken. Het vereist organisatorische veranderingen om ziekenhuisbreed goed te kunnen inspelen op de actievere rol van de patiënt in zijn behandelproces. Niet voor niets investeerde UMC Utrecht ruimschoots in het creëren van draagvlak, in het uitzoeken van juridische aspecten rondom EPD-inzage voor kinderen en in trainingen voor artsen zodat ze op de juiste manier omgaan met de nieuwe situatie.
Patiënten informeren en begeleiden
Het realtime openstellen van het EPD vraagt om een andere patiëntbenadering. De arts verandert bijvoorbeeld meer in coach. Hij hoort patiënten uit te leggen welke consequenties het heeft als ze hun uitslag direct online kunnen inzien. Vindt de patiënt dat voor een bepaalde uitslag niet prettig? Dan kan het ‘realtime tonen’ ook worden uitgeschakeld. Maar dat werkt in de praktijk alleen als de arts zijn patiënten hierbij goed informeert en begeleidt.
Niet één zorgverlener moet zo gaan werken, maar honderden of zelfs duizenden. En wat te doen met patiënten die na het zien van een uitslag direct een vraag willen stellen? Het is wenselijk om daarop in te spelen met eConsults en een 24-uurs helpdesk. Het kost tijd en geld om de organisatie daarop in te richten. Juist voor dat soort investeringen is de subsidie van Schippers een goede stimulator.
Geleidelijke route
Ik kan me goed voorstellen dat Schippers voor de geleidelijke route kiest en bijvoorbeeld eerst inzet op EPD-inzage met vertraging. Daarvoor is makkelijker draagvlak te creëren onder zorgverleners en de stap naar realtime inzicht is daarna alsnog te zetten. De beoogde vervolgstap voor 2020 laat minder te raden over: alle ziekenhuizen moeten hun EPD-inzage dan op dezelfde, gestandaardiseerde wijze bieden.
De standaardisatie gaat het voor patiënten mogelijk maken om hun medische gegevens te downloaden en ter beschikking te stellen aan elk ander ziekenhuis. Dit is vergelijkbaar met het ‘Blue Button-model’ in de Verenigde Staten, waarbij patiënten via één muisklik op een blauwe knop toegang hebben tot een beveiligde omgeving met gegevens uit hun zorgdossier. Ook hiervoor geldt dat de benodigde techniek voor de Nederlandse zorg al gereed is.
Écht iets doen met de data
Bij ChipSoft zijn we in samenwerking met NFU en Nictiz heel ver met software die de zorggegevens van een patiënt eenvoudig downloadbaar maakt in een ‘CDA-document’.
Hierin staan gestructureerd en gestandaardiseerd - in overeenstemming met de Zorg Informatie Bouwstenen - de belangrijkste gegevens; van vitale parameters en medicatie tot diagnoses en labwaardes. Het grote voordeel van het CDA-format is dat elk EPD, ongeacht de leverancier, kan snappen om welke gegevens het gaat. Want inzage in een portaal is leuk, maar patiënten moeten uiteindelijk ook echt iets kunnen doen met hun gegevens.
Slimme subsidie
Het is minister Schippers een doorn in het oog dat ziekenhuizen de vele beschikbare oplossingen onbenut laten. Ze wil dit niet oplossen met een ‘simpele’ subsidie. Ziekenhuizen maken daarom pas kans op haar financiële impuls als ze de doelstellingen daadwerkelijk hebben behaald. Zo zijn ze er extra op gebrand om resultaten te behalen.
Pakt u met ons de handschoen op?
De minister vertrouwt bij het vervullen van haar missie ook op marktpartijen als ChipSoft, vanwege onze expertise met het openstellen van EPD’s. Wij pakken die handschoen graag samen met u op. We hebben de software in huis om alle doelen te realiseren en kunnen u adviseren met welke randvoorwaarden u onze oplossing succesvol inzet. Hoe hoog Schippers de lat ook legt: wij zijn er klaar voor. En we zorgen graag dat ú dat ook bent.
