​Mobiele toepassingen in de zorg nemen een vlucht. Wat doet ChipSoft aan app-ontwikkeling? Wat zijn de volgende stippen op de horizon en hoe ziet de toekomst er over pakweg 5, 10 of 20 jaar uit? Op weg naar een mobiele toekomst vragen we Teamleider Mobile Development Björn Sjunnesson eens om door zijn achteruitkijkspiegel, voorruit en in zijn glazen bol te kijken.

Eerst even in de achteruitkijkspiegel: hoe zag de start van ChipSoft met app-ontwikkeling eruit?

In 2015 lanceerden we onze eerste app, voor medisch specialisten. Hiermee wilden wij voor onszelf bewijzen dat we in staat waren een app te ontwikkelen. Dat is goed gelukt. HiX Mobile Specialist begon als een inzage-app en heeft inmiddels steeds meer mogelijkheden, zoals het orderen van laboratorium- en radiologieonderzoeken. De app wordt steeds populairder. Veel artsen in de nacht- of weekenddienst kijken bij een melding liever direct via de app op hun telefoon dan dat ze hun bed uit moeten om via de pc in te bellen. Inmiddels hebben we onder andere ook apps voor verpleegkundigen en de sterilisatieafdeling (CSA) uitgebracht.

Is het uitrollen van apps ingewikkeld?

Apps uitrollen binnen een ziekenhuis is uitdagender dan men vaak denkt. Het is niet zomaar dat je een app uit de store downloadt en klaar bent. Voordat een app voldoet aan de veiligheidseisen van een ziekenhuis, waarbij de app verbinding maakt met patiëntendata, ben je toch echt een stukje verder. Qua privacy en netwerkbeveiliging is daar veel voor nodig. Het is niet alsof je Buienradar op je telefoon zet.

Voor veel technisch beheerders is dit bovendien een nieuwe tak van sport. Zij hebben jarenlang voor een specifiek type serverpark en werkstations gezorgd en moeten nu ineens ergens mee aan de slag waar ze nog niet in geschoold zijn. Wij onderzoeken onder andere met onze partner Microsoft hoe wij dit uitrolproces laagdrempeliger kunnen maken.

Wat zijn op dit moment de grootste ontwikkelingen, als je kijkt naar mobiel werken in de zorg?

Je ziet vooral dat 'mobile' nieuwe use cases mogelijk maakt. Door een EPD at the point of care hebben zorgverleners ook buiten de muren van de zorginstelling, thuis of onderweg, toegang tot belangrijke patiëntinformatie.

Daarnaast zie je heel duidelijk dat de zorg wereldwijd verschuift. Om zorg betaalbaarder en efficiënter te krijgen, wordt altijd al gekeken naar het optimaliseren van werkprocessen. Daar komen nu extra opties bij. Deze verandering sluit goed aan op de veranderingen in ons privéleven bij het gebruik van mobiele devices. De maatschappij, in zijn totaliteit, heeft steeds meer focus op mobiliteit. Ook hier spelen onderwerpen als privacy, scherpe user interfaces en snelle uitlevering van software een grote rol. Veel van wat de mensen thuis zien – onder meer bij Facebook en WhatsApp – willen ze ook in de zorgprocessen zien. Door bepaalde apps is men bijvoorbeeld gewend geraakt om heel beknopt met elkaar te communiceren. Dat willen zorgverleners nu in hun werk óók. Mobile geeft nieuwe kansen om na te denken over eenvoudige en snelle registratie. Daarbij moeten we wel rekeninghouden met het feit dat bepaalde rapportages nu eenmaal aan specifieke voorwaarden moeten voldoen.

Er zijn situaties waar zorgverleners niet per se behoefte hebben aan een groot beeldscherm met alle mogelijkheden van het EPD. Ze kunnen daar uit de voeten met een 'dunner' stukje software dat aansluit op datgene wat er op dat specifieke moment nodig is, op de locatie waar ze zich op dat moment bevinden. Bijvoorbeeld als ze dienst hebben en van buitenaf moeten inbellen.

Kunnen we dat allemaal nog ondersteunen met de huidige devices?

De afmeting, vorm en stijl van een device, evenals de lay-out en de positie van de belangrijkste componenten – de formfactor – gaat een steeds belangrijkere rol spelen. Nu kijkt de maatschappij voornamelijk naar mobiele telefoons, tablets en smart watches. Er zijn pogingen gedaan andere formfactoren te introduceren die nog niet helemaal goed zijn geland, denk aan bepaalde brillen. Er passeren continu nieuwe formfactoren de revue. Wij houden ze nauwlettend in de gaten voor hun toegevoegde waarde voor de zorgverlener en het zorgproces.

Denk je dan ook aan spraakgestuurd werken?

Ik denk wel dat we die kant meer op gaan. Je ziet de intelligentie van spraakoplossingen als Alexa en Siri al vrij snel toenemen. Een van de uitdagingen voor de zorg is echter dat de spraakoplossingen gegarandeerd foutloos moeten zijn, omdat het over mensenlevens gaat.

Hoe ver is ChipSoft met de ontwikkeling van dit soort oplossingen?

We onderzoeken voortdurend nieuwe mogelijkheden. Daar hoort spraak ook bij. Wij zijn onder meer bezig met spraakherkenning in combinatie met mobiele devices. Daarbij kan de gebruiker zijn handen vrijhouden door een spraakcommando te geven aan een nieuw soort device, dat vervolgens communiceert met een mobiele telefoon in de broekzak. Deze telefoon geeft weer terugkoppeling aan het eerste device, inclusief de vraag om een mondelinge bevestiging dat dit het juiste commando betrof. Pas na mondelinge bevestiging wordt de spraakcommando definitief als registratie doorgevoerd in het EPD. Dit is een voorbeeld van een concept dat nog veel verder uitgedacht en uitgewerkt moet worden, maar het schetst wel een beeld van waar de zorg naartoe kan gaan.

Ontwikkelen jullie dit samen met artsen en verpleegkundigen?

Ja, we gaan altijd met alle stakeholders in gesprek om nieuwe functionaliteiten te ontwikkelen en hebben een 'panel' van medisch specialisten dat ons adviseert. Ook komen we op verzoek van onze klanten langs om samen de mobile/ambulante processen in kaart te brengen. Denk weer aan het werk van verpleegkundigen: zij rennen zich de benen uit het lijf om bij een werkstation of COW te achterhalen wat hun volgende taak is, gevolgd door het uitvoeren van die taak om daarna, weer ergens anders, de registratie hiervan te doen. Per dag leggen zij vele kilometers af. Als je de desktop of de COW, waar ze nu toe veroordeeld zijn, kan vervangen door een app, dan scheelt hen dat veel tijd. Daar komt bij dat registraties veiliger worden, omdat verpleegkundigen deze direct aan de bron kunnen uitvoeren en niet alles hoeven te onthouden tot ze een COW of pc gevonden hebben die beschikbaar is.

ICT-ondersteuning verandert dus met het proces mee?

Ja, procesverandering en mobile development gaan hand in hand. Mobile maakt dat je met andere ogen naar procesautomatisering kunt kijken, nog minder gebonden aan tijd en plaats. Dat leidt tot nieuwe vormen van ICT-ondersteuning. Neem de sterilisatieafdeling: daar begonnen we met reactieve ondersteuning door de app – het volgen van de gebruikte netten – maar we gaan steeds meer toe naar sturende ondersteuning. Dus dat het device zegt: 'ik verwacht dit net op deze locatie, klopt dit?' Door alleen te hoeven bevestigen via de barcodescanner, werk je niet alleen sneller, maar verlaag je ook nog eens het vereiste kennisniveau van een werknemer. Daardoor ben je weer flexibeler in het aannemen van medewerkers. Ook dát is winst.

Welke ontwikkeling zie je nog meer in de nabije toekomst?

Ik verwacht dat de verschuiving naar mobiel werken de komende vijf jaar fors toeneemt. Daarbij komt er steeds meer focus op personalisatie en aansluiting op specialismespecifieke werkzaamheden. Voor niet geplande rondes gaan we de COW niet meer nodig hebben, verwacht ik, want pijnscores en metingen kunnen prima met de app aan het bed worden vastgelegd. Voor sommige geplande rondes blijft de COW wel nodig, want je hebt die kar op dat moment toch nodig om medicatie naar patiënten te brengen. Maar je kunt op die kar uiteraard ook een tablet meenemen in plaats van een desktop. Dat geeft iets meer bewegingsvrijheid. Wat ook mooi zou zijn, is een zoekfunctie in de app waarmee je specifieke zorgverleners kunt vinden. Stel dat je als verpleegkundige je ronde loopt en je hebt meteen de dienstdoende cardioloog nodig. Dan zou het toch mooi zijn als je op rolniveau kunt zien wie dienst heeft, om vervolgens snel contact te leggen? Ik weet niet of alle zorgverleners hier op zitten te wachten – dat moeten we nog uitvragen - maar dit is wel een potentiële stap in de ontwikkeling.

Brengt de opkomst van de cloud nog nieuwe mogelijkheden met zich mee?

Waar wij naartoe willen, is dat zorginstellingen zonder grote IT-afdeling ook onze apps kunnen gebruiken. Wij kunnen dat al ondersteunen door de infrastructuur en de standaard content in de cloud op te leveren. Wij onderzoeken op dit moment ook hoe wij dat kunnen uitbreiden, met bijvoorbeeld Mobile Applicatiebeheer en conditionele toegang. Dat maakt de drempel voor die zorginstellingen lager. De 'verplichting' om een grote IT-afdeling te hebben neemt af als onderdelen naar de cloud verhuizen. Zorginstellingen hoeven bijvoorbeeld geen hardware aan te schaffen die lokaal gehost en beheerd moet worden. Ook faciliteert de cloud in procesonderdelen, opslag en logica. Als wij op deze ontwikkeling inspelen dan kunnen kleine zorginstellingen ook profiteren van onze geïntegreerde apps. In die zin is de cloud een verrijking. Het is een nieuw fenomeen waar iedereen in de zorg aan moet wennen, maar het biedt zeker potentie.

En als je wat verder kijkt dan die vijf jaar?

Dan zet ik even mijn Star Trek-bril op, zie ik om mij heen een soort Artificial Intelligence-bewustzijn en heeft mijn ICT-omgeving precies door wat ik aan het doen ben. Daarbij voorziet de AI mij van informatie op maat. Dat klinkt misschien erg SciFi, maar als jij voldoende schermen om je heen hebt die 'zien' waar jij mee bezig bent en jou de gegevens aanbieden die voor jou op dat moment interessant zijn, en die schermen reageren ook nog eens automatisch op wat jij wil, dan heb je een virtuele omgeving waarin je altijd je werk kunt doen, zonder je handen te gebruiken. Dat zou toch geweldig zijn?! Het is duidelijk dat er steeds meer technische mogelijkheden bij de zorg betrokken worden. Iedereen heeft tegenwoordig een fantastische camera en microfoon op zijn telefoon. Dat kon je tien jaar geleden niet bedenken. Alles draait momenteel om procesverandering. Wij – ChipSoft – veranderen de processen niet, maar we spelen er wel op in en helpen mee waar we kunnen. Procesverandering en mobile development gaan hand in hand; wij helpen de procesverandering op gang en de procesverandering trekt ons mee in dat avontuur. Mooi toch?!

Werkt ChipSoft al aan de scenario's die je net schetste, met je Star Trek-bril op?

Ja, maar dat staat nog wel in de kinderschoenen. Wij doen onder andere experimenten waarbij we aan de hand van de sensoren en het toestel kunnen bepalen wat iemand aan het doen is, op welke locatie en met welke reden. Als je dit soort toepassingen combineert met een sterke backend die weet wat je doet en wat je nodig hebt aan informatie, noem het AI of machine learning, dan heb je een gigantisch sterke oplossing. Daar denken we wel goed over na.

Tot slot nog even terug naar de apps… komt ChipSoft binnenkort met nieuwe apps?

Ja, binnenkort lanceren we de voedingsapp HiX Mobile Nutrition. Hiermee kan de diëtist samen met de patiënt de maaltijden registreren. Daarnaast blijven we onze bestaande apps doorontwikkelen. Waar ik persoonlijk hoge verwachtingen van heb, zijn de geïntegreerde pijnscore en EWS-registratie binnen HiX Mobile Verpleegkunde en de lab- en radiologie-ordering via HiX Mobile Specialist. Uiteindelijk streven we voor iedere doelgroep naar relevante apps, die de gebruiker op precies het juiste moment voorzien van de juiste mogelijkheden.